Người cao tuổi thường mắc các vấn đề về xương khớp gây khó khăn trong cuộc sống. Theo ghi nhận có đến 60% người cao tuổi bị đau nhức xương. Đây chính là nguyên nhân gây ra suy giảm khả năng vận động. Bài viết hôm nay sẽ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức giúp chăm sóc sức khỏe cho xương thật tốt.
1. Tông quan bệnh đau nhức xương khớp ở người lớn tuổi
Đau nhức xương khớp là căn bệnh thường gặp nhất ở người lớn tuổi. Theo thống kê có khoảng 60% người trên 60 tuổi mắc bệnh về xương và tuổi càng cao thì tỷ lệ càng tăng.
Nhiều người cho rằng tình trạng đau nhức là do lão hóa tự nhiên thế nên họ cố gắng chịu đựng cơn đau. Thế nhưng ít ai biết rằng nếu không chữa trị thì cơn đau này sẽ chuyển sang mạn tính và làm ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày. Thậm chí có khoảng 10% người bệnh không được chữa trị đã chuyển sang biến chứng trầm trọng, có thể là tàn tật.
Người cao tuổi có thể gặp tình trạng đau nhức ở bất cứ khớp nào trên cơ thể như cổ, lưng dưới, tay chân. Theo thống kê cho thấy những vị trí khớp thường bị đau nhức ở người lớn tuổi là:
- Đầu gối: có khoảng 30.6% người bệnh đau nhức đầu gối và tỷ lệ tăng dần theo độ tuổi ở nữ giới.
- Hông: tỉ lệ thấp hơn khớp gối với 17.5% và tỷ lệ cũng tăng dần theo độ tuổi.
- Tay: có khoảng 13% đàn ông và 26% phụ nữ trên 70 tuổi được chẩn đoán đau ít nhất 1 khớp tay.
- Cột sống: tỷ lệ khoảng 16.9 – 19% bệnh nhân bị đau cột sống.
2. Nguyên nhân gây đau nhức xương khớp hậu Covid
2.1. Nguyên nhân cơ giới
- Chấn thương: Những biến dạng thứ phát gặp sau tai nạn giao thông, té ngã,… gây ảnh hưởng đến khớp, các dây chằng khiến xương khớp bị tổn thương.
- Thừa cân: Do béo phì gây ra áp lực cho các khớp nhất là khớp gối và lưng. Về lâu dài cơn đau sẽ chuyển thành mạn tính.
- Ăn uống thiếu chất: Khi trẻ tuổi ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, nhất là thiếu hụt canxi, omega 3 sẽ làm gia tăng khả năng bị đau nhức xương khi về già.
2.2. Nguyên nhân bệnh lý
2.2.1. Viêm xương khớp/thoái hóa khớp
Khi tuổi càng cao thì lớp đệm tự nhiên nằm giữa sụn khớp sẽ bị suy giảm khiến sụn bị mỏng, mòn, yếu, dễ bị tổn thương. Khi lớp sụn này biến mất, 2 đầu của xương sẽ cọ xát với nhau gây ra sưng, đau, không còn linh hoạt, có thể xuất hiện gai xương. Hiện tượng thoái hóa khớp thường diễn ra ở người có độ tuổi từ 40 – 60 và là 1 căn bệnh mạn tính.
2.2.2. Viêm khớp dạng thấp
Đây là 1 loại viêm khớp tự miễn, đa phần xảy ra ở các khớp nhỏ nhỡ. Bệnh này diễn ra khi hệ miễn dịch tấn công vào hệ thống khớp trong cơ thể gây nên tình trạng đau nhức. Bệnh nhân không được chữa trị sớm sẽ dễ gây ra biến chứng dính khớp hay biến dạng khớp. Bệnh viêm khớp dạng thấp thường xuất hiện ở những người tuổi từ 40 – 60 và nữ giới có khả năng mắc bệnh nhiều hơn nam giới.
2.2.3. Viêm bao hoạt dịch
Bao hoạt dịch là 1 túi nhỏ có chứa dịch bên trong đóng vai trò là 1 miếng đệm tại phần xương, gân và những cơ nằm gần khớp giúp con người cử động dễ dàng. Người bị viêm bao hoạt dịch là tình trạng các túi này chứa dịch và phù nề khiến khớp bị cứng và đau. Tuổi càng cao thì khả năng bị viêm bao hoạt dịch càng lớn nhất là những người làm các công việc liên quan đến vận động nhiều.
2.2.4. Thoát vị đĩa điệm
Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm có nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu làm chèn ép lên các dây thần kinh và tủy sống. Bệnh nhân sẽ bị đau nhức ở vùng thoát vị và đau dọc theo dây thần kinh bị chèn ép. Tại Việt Nam, thoát vị đĩa đệm thường xảy ra ở những người có độ tuổi từ 30 – 60.
Ngay sau khi khỏi Covid-19, không ít người đã ngay lập tức quay lại làm việc với cường độ cao trong khi sức khỏe chưa hoàn toàn hồi phục. Điều này sẽ gây áp lực lớn cho xương khớp vốn đang “mệt mỏi”. Bên cạnh đó, căng thẳng trong công việc cũng khiến cảm giác đau tăng nặng hơn.
3. Điều trị đau nhức xương khớp hậu Covid
Trên thực tế, khi càng bị đau nhức xương khớp, người bệnh càng ngại cử động dẫn đến các khớp tê cứng và bệnh càng nặng thêm. Để tránh tình trạng này, bệnh nhân cần vận động nhẹ nhàng để khớp được nuôi dưỡng tốt hơn, mô sụn có điều kiện hấp thu dưỡng chất từ dịch khớp. Bệnh nhân có thể tập các môn khí công dưỡng sinh, khiêu vũ, đi bộ… theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng.
4.1. Chườm giảm đau
Chườm lạnh hoặc chườm nóng là cách giảm đau nhức xương khớp hậu Covid tạm thời. Bạn có thể lấy túi nước đá, khăn bọc đá, túi chườm nóng hoặc khăn ấm để chườm lên vùng bị đau. Mỗi lần chườm khoảng 15 phút. Lưu ý nhiệt độ để tránh bị bỏng. Ngoài ra, bạn có thể ngâm mình trong bồn tắm nước nóng để thư giãn xương khớp.
4.2. Thuốc Tây trị đau nhức xương khớp hậu Covid
Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc để giảm bớt tình trạng viêm đau cho người bệnh. Lưu ý là người bệnh chỉ dùng thuốc Tây dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Thuốc giảm đau chống viêm không steroid: Acetaminophen, Ibuprofen… Tuy nhiên, loại thuốc này cần đặc biệt thận trọng với người bị đau dạy dày, bệnh tim mạch, người đang dùng thuốc chống đông máu…
- Glucosamine sulfate đường uống: Bổ sung chất nhờn cho khớp, hỗ trợ giảm đau khớp.
4.3. Vật lý trị liệu
Xoa nắn mô mềm, nhiệt trị liệu, điện xung trị liệu… là các kĩ thuật vật lý trị liệu có thể được áp dụng. Bác sĩ trị liệu sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng đối tượng. Nó có thể kéo dài và cần sự kiên nhẫn phối hợp của người bệnh.
4.4. Bài tập giảm đau nhức xương khớp hậu Covid
Việc lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng và tập luyện đều đặn mỗi ngày tại nhà có thể hữu ích. Tập luyện sẽ hỗ trợ giảm đau. Nó cũng giúp cải thiện khả năng vận động, tăng cường sức mạnh xương khớp, tái tạo sụn khớp. Hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ để lựa chọn bài tập thích hợp. Dưới đây là một số gợi ý dành cho bạn.
Ngồi mở rộng gối
- Ngồi thẳng trên ghế. Bàn chân chạm sàn.
- Nâng từ từ chân trái lên song song với mặt sàn. Giữ nguyên trong 5 giây.
- Trở lại tư thế ban đầu và đổi chân. Lặp lại 10 lần mỗi bên.
Đứng lên ngồi xuống
- Đứng thẳng, chân rộng bằng vai. Đằng sau lưng kê một chiếc ghế.
- Nâng hai tay ra phía trước mặt, song song với sàn.
- Từ từ ngồi xuống cho tới khi mông chạm mặt ghế thì ấn gót chân để đứng lên. Trở lại tư thế ban đầu.
- Lặp lại động tác 10 lần.
Nâng bụng
- Nằm ngửa. Hai tay duỗi thẳng theo thân, lòng bàn tay úp xuống sàn.
- Co đầu gối, hai chân rộng bằng vai, lòng bàn chân chạm sàn.
- Từ từ nâng hông khỏi sàn, giữ lưng thẳng. Giữ nguyên tư thế trong 5 giây.
- Trờ về tư thế ban đầu. Lặp lại động tác 5 lần.
2.2.5. Viêm gân xương bánh chè
Xương bánh chè là 1 đoạn xương nhỏ dạng hình tròn nằm ở trước khớp gối và có khả năng di chuyển, nghiêng hoặc xoay. Xương bánh chè có vai trò hỗ trợ chân đi đứng. Gân xương bánh chè có cấu tạo từ các sợi cơ có độ bền và dai. Khi chúng bị viêm nhiễm sẽ làm xảy ra tình trạng sưng tấy và gây đau nhức ở khớp gối.
2.2.6. Loãng xương
Đây là tình trạng xương bị giảm mật độ và mỏng dần. Tình trạng này làm cho xương trở nên giòn dẫn đến dễ gãy và bị tổn thương. Biểu hiện đầu tiên của bệnh loãng xương là đau lưng.
Cần lưu ý rằng có đến hơn 150 loại bệnh liên quan cơ xương khớp khác nhau là nguyên nhân gây ra tình trạng đau nhức xương khớp ở người cao tuổi. Trên đây chỉ là một số căn bệnh phổ biến thường gặp hiện nay.